Heb je wel eens lang en intens naar jezelf gekeken in de spiegel? Jezelf echt een dikke vijf minuten in de ogen gestaard? Je kan naar niemand schaamtelozer kijken, dan naar jezelf. Bij een ander kun je het stiekem proberen, maar degene zal altijd na verloop van tijd de ogen op zijn of haar huid voelen branden. Is het afgesproken en mag je geheel legitiem iemand van dichtbij aanstaren, dan is er altijd de sociale interactie. Ongemak sluipt tussen jou en de bestaarde en de blik wendt zich af. Alleen jezelf kun je ongemoeid blijven aanstaren.
Ik deed het gister. Nam mezelf op. Dit ben ik. Niet meer, niet minder. Kon het niet helpen dan tot de slotsom te komen tevreden te zijn over mezelf. Maar me wel te schamen voor die gedachte. Mag je tevreden zijn over jezelf? Het was niet geheel zonder aanleiding dat ik mezelf liep aan te staren. Er is een reden voor zoveel narcisme. Mensen met wie ik ruim een jaar dag in, dag uit heb gewerkt, stelden zich aan me voor. Als aan een vreemde. Herkenden me totaal niet. Gebeurt me vaker de laatste tijd. Ik schijn nogal veranderd te zijn. Afgevallen, ander gezicht. Verstandelijk weet ik dat wel. Ik zie de broeken die ik twee jaar geleden aanpaste. Ik kan ze als tent gebruiken en er in wonen. Het gevoel werkte nog niet echt mee. Als ik in de spiegel keek, zag ik nog die buik. Hoezo veranderd?
Foto’s zijn een redelijk onpartijdige scheidsrechter. Ik liet een vriendin van me recent foto’s zien van de verbouwing van mijn huis. Dat was het idee. Ik liet haar foto’s zien van de verbouwing van mezelf. Ik schrok toen ik mezelf terug zag. Geen wonder. Ik weet dat ik dat was, maar ik ben het niet meer. Een ander mens geworden. Ik ben er blij mee, maar toch schiet ik in een ongemakkelijke modus als mensen me zo keihard confronteren met dit nieuwe uiterlijk. Een van de voormalige collega’s keek me minutenlang glashard aan. Had geen idee dat ik het was. Noemde zijn naam. Ik ken je naam, heb met je gewerkt. Ik ben het! Surrealistisch. De vragen zijn logisch en banaal: hoe heb je dat gedaan? Welk dieet heb je gevolgd?
Daar begint het bij mij steevast te jeuken en te kriebelen. Ik ken de aanleiding. Weet de weg die me van A naar B heeft geleid. Probeer me er telkens mee af te maken met een aangereikte grap van een vriend: “Ja, het Nietschze-dieet, haha”. Maar weinigen die deze grap begrijpen. Ikzelf eigenlijk ook maar voor de helft. Maar de strekking weet ik maar al te goed. Het is niks vrolijks in elk geval. Geen stringent dieet waar ik me met zelfdiscipline op heb gestort. Geen doel dat ik heb gehaald. En al zeker weinig gezonds dat me hier heeft gebracht. De directe aanleiding is zo banaal, als het universeel en prachtig is. De onbeantwoorde liefde van een meisje dat me wist te betoveren.
Ik kan nog als een idioot verliefd worden. Dat weet ik nu. Althans, dat is me nog niet zolang geleden gelukt. Of het ooit nog weer zal gebeuren, is een heel ander verhaal. De scepsis, voorzichtigheid en angst voor herhaling is zo groot, dat de onbevangenheid voorlopig in een hermetisch afgesloten doosje is gestopt. Maar het heeft me veel gebracht. Mijn leven is rigoreus op de schop gegooid. Ik heb mezelf bekeken in de spiegel en ik was niet tevreden. Lui, volgevreten en vol met voorgebakken meningen. Ze zijn uit de deur gesmeten en hebben plaats gemaakt voor een nieuwe blik op de wereld.
Alles opnieuw ontdekken. Wat is mooi, wat is lelijk? Waar hou ik van, wat vind ik stom? Wat wil ik en wat wil ik niet? Elk principe, elke moraal, elke wijsheid die ik dacht te hebben, is van tafel geveegd. Nu sijpelen weer wat oude waarden terug. Ze vermengen zich met nieuwe inzichten. De vaste baan is de deur uit gegaan en ingeruild voor een onzekere stap terug van vijf maanden. De TV is al maanden niet meer bekeken en de huiskamer is grotendeels ingeruild voor de natuur. De muziek van vroeger is van zolder gehaald en ik schrijf weer meer dan ooit tevoren. Met de vergeten klanken van Sinnead’s “Feel so different” kijk ik in de spiegel. En ik ben tevreden. Heel eventjes maar, want de verbouwing is nog lang niet klaar. Nog genoeg te doen, in huis en hoofd.